Risale-i Nur'da Sıklıkla Kullanılan Kelimelerin Periyodik Olarak Tekrarlanma Oranı (Frekansı)
Risale-i Nur okuyanların en fazla yaşadığı problem, birçok kelimeyi bilmemek veya anlamını hatırlayamamaktır. Aslında eserlerde geçen pek çok kelimeyi, Türkçe bilen hemen hemen herkesin bilmesine rağmen kelimeleri çok az kullandığından, zihninde anlamı oturtması için tekrar etmesi gerekiyor. Bu durumdan dolayı yorulan kimseler ümitsizliğe kapılıp eseri okumayı terk edebiliyorlar. Burada amaçladığm, kelimelerin öğrenme sürecini ALFABETİK sıraya göre değil kelimelerin sıklık sırasına göre düzenlemek. Böylelikle her yeni okuyucu çok hızlı bir şekilde eserlerden tek başına daha doğru istifade edebilmeye başlayacaktır.
Yaptığım çalışmada aşağıdaki değerlere ulaştım. Bu değerlere göre örneğin Sözler adlı kitaptaki 12,692 farklı kelimeyi (bunların bir kısmı eklerle türetilmiştir; hakiki, hakikat, hakaik gibi) bilebilseydik 56,384 defa sayfa altına bakma ihtiyacı duymazdık. Tabi bu kadar kelimeyi öğrenmek zaman alacaktır fakat başlangıç için en çok kullanılan kelimelerin ilk 100 adeti acaba bize ne kazandırırdı? En çok tekrarlanan ilk 300 veya 500 kelime toplamda kaç tekrar gücüne sahip? Bizi kaç defa sayfa altlarına bakmaktan kurtarabilir?
Bu şu demek; 100 kelimeyi bildiğinizden emin olduğunuzda, bir sözlüğe veya sayfa altı lügate bakma ihtiyacınız Sözler'de 12,755 🔴 defa azalmış olacaktır.
Kitap | Toplam Kelime | Özgün Kelime | 100 Kelime | 200 Kelime | 500 Kelime | 1000 Kelime |
---|---|---|---|---|---|---|
1-Sözler | 56,384 | 12,692 | 12,755 🔴 | 17,883 | 26,341 | 33,366 |
2-Mektubat | 33,332 | 8,735 | 7,376 | 10,396 | 15,612 | 20,070 |
3-Lem'alar | 32,288 | 7,645 | 7,819 | 10,986 | 16,299 | 20,813 |
4-Şuâlar | 46,145 | 8,682 | 11,754 | 16,367 | 24,337 | 30,863 |
5-Mesnevî-i Nuriye | 19,858 | 5,604 | 5,127 | 7,086 | 10,375 | 13,208 |
6-İşârâtü'l-İ'câz | 19,587 | 5,205 | 4,813 | 6,918 | 10,439 | 13,353 |
7-Asâ-yı Mûsâ | 17,228 | 4,635 | 4,955 | 6,830 | 9,826 | 12,287 |
8-Barla Lâhikası | 23,345 | 7,487 | 5,567 | 7,722 | 11,157 | 14,066 |
9-Kastamonu Lâhikası | 15,358 | 4,583 | 4,692 | 6,313 | 8,881 | 10,888 |
10-Emirdağ Lâhikası | 29,175 | 6,259 | 7,964 | 11,224 | 16,369 | 20,379 |
11-İman ve Küfür Muvazeneleri | 12,218 | 4,134 | 3,213 | 4,501 | 6,633 | 8,416 |
12-Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî | 14,928 | 5,006 | 3,898 | 5,413 | 7,879 | 9,888 |
13-Muhakemat | 9,993 | 4,882 | 1,856 | 2,684 | 4,158 | 5,569 |
14-Tarihçe-i Hayat | 39,721 | 9,072 | 8,322 | 12,070 | 18,704 | 24,466 |
15-İlk Dönem Eserleri | 29,217 | 10,552 | 4,469 | 6,701 | 10,669 | 14,428 |
Bu şu demek; 100 kelimeyi bildiğinizden emin olduğunuzda, bir sözlüğe veya sayfa altı lügate bakma ihtiyacınız Sözler'de 22.6% 🍎 oranında azalmış olacaktır.
Kitap | Toplam | 100 | 200 | 500 | 1000 |
---|---|---|---|---|---|
1-Sözler | 56384 | 22.6% 🍎 | 31.7% | 46.7% | 59.2% |
2-Mektubat | 33332 | 22.1% | 31.2% | 46.8% | 60.2% |
3-Lem'alar | 32288 | 24.2% | 34.0% | 50.5% | 64.5% |
4-Şuâlar | 46145 | 25.5% | 35.5% | 52.7% | 66.9% |
5-Mesnevî-i Nuriye | 19858 | 25.8% | 35.7% | 52.2% | 66.5% |
6-İşârâtü'l-İ'câz | 19587 | 24.6% | 35.3% | 53.3% | 68.2% |
7-Asâ-yı Mûsâ | 17228 | 28.8% | 39.6% | 57.0% | 71.3% |
8-Barla Lâhikası | 23345 | 23.9% | 33.1% | 47.8% | 60.2% |
9-Kastamonu Lâhikası | 15358 | 30.6% | 41.1% | 57.8% | 70.9% |
10-Emirdağ Lâhikası | 29175 | 27.3% | 38.5% | 56.1% | 69.8% |
11-İman ve Küfür Muv. | 12218 | 26.3% | 36.8% | 54.3% | 68.9% |
12-Sikke-i Tasdîk-ı G | 14928 | 26.1% | 36.3% | 52.8% | 66.2% |
13-Muhakemat | 9993 | 18.6% | 26.9% | 41.6% | 55.7% |
14-Tarihçe-i Hayat | 39721 | 20.9% | 30.4% | 47.1% | 61.6% |
15-İlk Dönem Eserleri | 29217 | 15.3% | 22.9% | 36.5% | 49.4% |
Bu bölümü tek cümlede ifade etmek gerekirse;
100 kelimeyi öğrenirseniz 20,000 defa sayfa altına bakmaktan kurtulursunuz.
Tekil kelimeler, sayfanın alt kısmındaki sözlükte yer alan ifade gruplarını parçalayıp, ayrı ayrı ele alarak elde edilen sonuçları ifade eder. Örneğin: [fünun-u hikmet, hikmet-i âlem, hikmet-i fenniye, hikmet-i kudsiye] gibi terkip (kelime grubu) hâlindeki ifadeler, boşluk ve bağlaçlardan bölünerek analiz edilmiştir. Bu işlem sonunda şu şekilde bir frekans listesi oluşturulmuştur: [fünun: 1, hikmet: 4, âlem: 1, fenniye: 1, kudsiye: 1]. Terkipli ifadelerde (birden fazla kelime içeren yapılar) her bir kelime ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Dolayısıyla, "terkipsiz" (tekil) kelimelerle hesaplama yapıldığında, toplam kelime sayısının artması buna rağmen özgün kelime sayısının azalması bu yöntemle ilgilidir.
Kitap | Toplam | Özgün | 100 | 200 | 500 | 1000 |
---|---|---|---|---|---|---|
1-Sözler | 70,543 | 7,991 | 19,315 🔺 | 26,822 | 39,025 | 49,060 |
2-Mektubat | 43,502 | 6,275 | 12,425 | 17,032 | 24,648 | 30,984 |
3-Lem'alar | 39,988 | 5,658 | 11,222 | 15,740 | 23,061 | 29,067 |
4-Şuâlar | 55,815 | 6,388 | 15,262 | 21,604 | 32,260 | 40,896 |
5-Mesnevî-i Nuriye | 23,878 | 4,677 | 7,154 | 9,705 | 13,928 | 17,445 |
6-İşârâtü'l-İ'câz | 22,727 | 4,561 | 5,917 | 8,417 | 12,761 | 16,424 |
7-Asâ-yı Mûsâ | 20,813 | 3,797 | 6,666 | 9,171 | 13,098 | 16,193 |
8-Barla Lâhikası | 30,187 | 6,063 | 8,370 | 11,505 | 16,478 | 20,702 |
9-Kastamonu Lâhikası | 19,168 | 3,915 | 6,066 | 8,356 | 12,008 | 14,735 |
10-Emirdağ Lâhikası | 36,133 | 5,093 | 10,442 | 14,865 | 21,887 | 27,340 |
11-İman ve Küfür Muv. | 15,015 | 3,485 | 4,462 | 6,250 | 9,108 | 11,433 |
12-Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî | 19,387 | 4,196 | 5,927 | 8,227 | 11,852 | 14,585 |
13-Muhakemat | 13,134 | 4,221 | 3,085 | 4,371 | 6,638 | 8,693 |
14-Tarihçe-i Hayat | 48,680 | 7,018 | 11,816 | 16,682 | 25,461 | 33,146 |
15-İlk Dönem Eserleri | 37,565 | 8,102 | 7,512 | 10,834 | 16,922 | 22,385 |
Şimdi en çok kullanılan kelimelerin tekrarlarına odaklanalım.
Sözler adlı kitapta, sayfa altlarındaki sözlükte bulunan kelime sayısı
Tekrarlar dahil 70,543
Tekrarlar hariç 7,991
Evet 200 kelime tekrarların yaklaşık %40 kadarını karşılıyor. Başlangıç için çok iyi öyle değil mi?
Kitap | Toplam | 100 | 200 | 500 | 1000 |
---|---|---|---|---|---|
1-Sözler | 70543 | 27.4% | 38.0% | 55.3% 🔺 | 69.5% 🔺 |
2-Mektubat | 43502 | 28.6% | 39.1% | 56.7% | 71.2% |
3-Lem'alar | 39988 | 28.1% | 39.4% | 57.7% | 72.7% |
4-Şuâlar | 55815 | 27.3% | 38.7% | 57.8% | 73.3% |
5-Mesnevî-i Nuriye | 23878 | 30.0% | 40.6% | 58.3% | 73.1% |
6-İşârâtü'l-İ'câz | 22727 | 26.0% | 37.0% | 56.1% | 72.3% |
7-Asâ-yı Mûsâ | 20813 | 32.0% | 44.1% | 62.9% | 77.8% |
8-Barla Lâhikası | 30187 | 27.7% | 38.1% | 54.6% | 68.6% |
9-Kastamonu Lâhikası | 19168 | 31.6% | 43.6% | 62.6% | 76.9% |
10-Emirdağ Lâhikası | 36133 | 28.9% | 41.1% | 60.6% | 75.7% |
11-İman ve Küfür Muv. | 15015 | 29.7% | 41.6% | 60.7% | 76.1% |
12-Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî | 19387 | 30.6% | 42.4% | 61.1% | 75.2% |
13-Muhakemat | 13134 | 23.5% | 33.3% | 50.5% | 66.2% |
14-Tarihçe-i Hayat | 48680 | 24.3% | 34.3% | 52.3% | 68.1% |
15-İlk Dönem Eserleri | 37565 | 20.0% | 28.8% | 45.0% | 59.6% |
500 kelime %55+🔺 ve fazlasını karşılıyor! 1000 kelime ise %70+🔺 kelimeyi karşılıyor ve sözlüklere tekrar tekrar bakmaktan kurtarıyor.
Fakat kelime sayısı arttıkça sıklık azalıyor. Buradan yola çıkarak kelimelerin pek çoğunun ilgili konuya özel ve sadece yerinde kullanıldığını söyleyebiliriz.
Ayrıca sayfa altlarında bulunan kelimeleri derleme şeklimiz %100 doğru sonuca ulaşmamızı engellediğini de belirtmek gerekli. Çünkü sayfa altındaki kelime listesine erisale.com gibi sitelerden derledik. Bir sayfada birden fazla tekrarı olmuş olsa bile sayfa altında bir defa geçtiğinden frekans değeri etkilenmiş olacaktır. Hem yine bazı kelimeler kök formlarında bulunmadığından tam sayıyı bulamıyoruz. Fakat sıralama konusunda ciddi bir başarı söz konusu. İlk 500 kelime listesi içinde sırası değişse de liste içinde kalacağını (%90+) söyleyebiliriz.
Sonuç olarak yeni başlayanlar ve çocuklar için ilk 300-500 kelimenin öğrenileceği basit bir sözlük çok elverişli olacağı apaçık ortadadır. Peki ilk 100 kelimede neler var? Burada çok yer tutacağından python kodlarını ve zamanla sonuçları da haricen yüklemek niyetindeyim.
Aşağıdaki 100 kelimeden acaba bildikleriniz kaç tanesi? Örneğin nazar, zemin, aciz, kainat, alem gibi bildiklerinizi de düşünürseniz 1000 kelimeyi öğrenmek sizce ne kadar zaman alır?
suret, hakikat, kâinat, hikmet, nefis, mevcudat, kudret, âlem, nazar, nihayetsiz, mazhar, rahmet, zemin, cihet, hadsiz, hakikî, şehadet, sair, beyan, saadet, intizam, icad, temsil, nevi, nuranî, nam, umum, Hâlık, muntazam, muhtelif, arz, Kur’ân-ı Hakîm, âhiret, Cenâb-ı Hak, mahiyet, mâlik, beşer, cilve, mahlûkat, vücud, lisan, cüz’î, tabiat, lâtif, zîhayat, kat’î, Sâni, medar, ulvî, ziya, acz, âciz, zerre, küllî, dalâlet, ubûdiyet, mahlûk, kemâl, nisbet, haşir, esmâ, istidat, âyine, kelâm, saadet-i ebediye, esbab, ebedî, Sâni-i Hakîm, azîm, ihsan, acip, mukabil, ziyade, delâlet, taife, Sâni-i Zülcelâl, muvazene, nihayet, câmid, inkâr, mizan, elhasıl, muhabbet, hak, ihtiyar, nev’, zikretmek, burhan, haşiye, ekser, Aleyhissalâtü Vesselâm, irade, bekà, menzil, muhal, Zât-ı Zülcelâl, vahdet, semâ, musahhar, eşya >
İnşallah pek yakında güncellenmeye devam edecek...