pascal_cursus_1_nl.md

�# Pascal (1)

Men heeft mij gevraagd om een cursus PASCAL te schrijven. En omdat ik PASCAL een goede, gestructureerde en leuke taal vind, heb ik ja gezegd.

Voordat ik ga beginnen met het echte werk, geef ik eerst een korte inleiding over wat PASCAL precies inhoudt. PASCAL is vernoemd naar de wiskundige Blaise Pascal die van 1623 tot 1662 leefde. Blaise Pascal was ÇÇn van de grootste wiskundige die de wereld gekend heeft. Hij heeft onder andere de fundamenten gelegd van het kansrekenen. Maar het bekenste wat Blaise Pascal heeft gedaan (buiten zijn bekende driehoek) is het constru◊ren van een rekenmachine. Deze machine kon veel rekenkundige berekeningen uitvoeren, en dat terwijl het geheel alleen maar uit tandwielen en dergelijke bestond (probeer je dat eens voor te stellen).

Rond 1970 dook de naam PASCAL (geheel in hoofdletters) weer op. Dit omdat ene Professor Niklaus Wirth het leuk vond om zijn zojuist ontwikkelde programeertaal te vernoemen naar Blaise Pascal. En deze taal is nu hÇÇl bekend. De meeste mensen hebben er ervaring mee, of hebben er wel van gehoord. Het voordeel van PASCAL boven BASIC is de gestructureerdheid. Is het verplicht bij BASIC om commentaar te plaatsen (zeker als iemand anders er iets van moet begrijpen) bij PASCAL wordt de helft van de 'documentatie' door de gestructureerdheid van de taal zelf verzorgd. Hiermee bedoel ik dat je er bij BASIC een spagetti van kunt maken (met behulp van GOTO-instructies) die niet te lezen is. Terwijl je bij PASCAL het programma veel sneller doorziet door het inspringen (wordt later duidelijk), de grotere verscheidenheid aan herhalingslussen (WHILE, REPEAT en FOR) en het (bijna) niet voorkomen van GOTO-instructies.

Tot zover de inleiding. Nu gaan we dus echt beginnen. Dat echt beginnen houdt in dat ik de globale structuur van een PASCAL-programma ga uitleggen.

De globale structuur van een PASCAL-programma is als volgt :

PROGRAM programma_naam (INPUT,OUTPUT);

CONST {Constante definitie}

TYPE {Type definitie}

VAR {Variabelen declaratie}

{Procedure en functie definitie}

BEGIN {Hoofdprogramma} END.

Alle woorden die hierboven met hoofdletters staan geschreven zijn gereserveerde woorden. Dat wil zeggen dat deze naam niet voor iets anders gebruikt kan worden en dat ze een speciale functie hebben in een programma. Als we bovenaan beginnen dan komen we als eerste het gereserveerde woord PROGRAM, gevolgd door "programma_naam" tegen. Dit geeft voor de PASCAL- compiler aan dat hier een programma met de naam "programma_naam" begint. Verder volgen er de woorden INPUT en OUTPUT (tussen haakjes). Deze woorden geven aan dat dit programma gebruik maakt van de standaard in- en uitvoer (toetsenbord en beeldscherm). Bij deze twee (gereserveerde) woorden kunnen nog andere woorden staan, maar daar komen we pas op als we het over file's gaan hebben.

Na de programma heading volgt een blok waarin constantes, types en variabelen worden gedeclareerd/gereserveerd. Het is bij PASCAL zo dat je ALLE variabelen die je in het programma gebruikt van te voren gedefinieerd (wat is het) en gedeclareerd (hoe heet het) moet hebben. Dus niet zoals bij BASIC "Oh, ik heb nog een variabele nodig. Laat ik maar iets nemen."

Na dit blok volgt er een blok waarin PROCEDURE's en FUNCTION's gedeclareerd worden. Deze functies en procedures zijn ook weer bloksgewijs opgebouwd en wel hetzelfde als een programma. Dus ook met (functie/procedure) naam (en I/O parameters), variabele blok, functie/procedure blok en een hoofd blok. Hier zal ik ter zijner tijd nog uitgebreid op terugkomen.

Na al deze voorbereidende declaraties en definities, volgt dan het uiteindelijke hoofdprogramma tussen de gereserveerde woorden BEGIN en END, gevolgt door een punt. Deze punt is voor de compiler het teken dat het programma klaar is.

Voor deze keer wil ik besluiten met 2 programma's. Het eerste programma CD's vind je zowel als tekstfile alsook als gecompileerde versie (.COM file) op de FutureDisk. Het tweede programma vind je hierbeneden. Bekijk beide programma's eens en probeer eens te doorgronden wat ze doen. Bij onderstaand programma mag dat geen problemen opleveren, terwijl dat bij het programma CD's wel het geval zal zijn (behalve voor de echte freaks onder ons).

In de volgende afleveringen zal ik alle belangrijke elementen van PASCAL de revue laten passeren (met veel voorbeelden EN opgaves). Daarna zal ik recursie behandelen (ja, dat is heel leuk) en als laatste zal ik nog aangeven wat TURBO PASCAL precies inhoud (beter gezegt wat kan TURBO PASCAL wat (standaard) PASCAL niet kan).

Hier volgt een voorbeeld programma in PASCAL :

 PROGRAM simpel (INPUT,OUTPUT);

   VAR
     Getal_1 : integer;
     Getal_2 : integer;
     Som     : integer;

   PROCEDURE invoer_getal(VAR getal:integer);

     BEGIN          (* invoer_getal *)
       Write('Voer een getal in : ');
       Readln(getal);
       Writeln;
     END;           (* invoer_getal *)

   BEGIN            (* hoofdprogramma *)
     Writeln('Voorbeeld programma bij PASCAL-cursus (1)');
     Writeln('op de FutureDisk.');
     Writeln;
     Writeln('Gemaakt door :');
     Writeln('  Jeroen ''KUBIE'' Smael');
     Writeln('    Galopiahof 6');
     Writeln('      6215TK Maastricht');
     Writeln('        043-437778');
     Writeln;
     Writeln;
     invoer_getal(Getal_1);
     invoer_getal(Getal_2);
     Som:=getal_1+getal_2;
     Writeln(Getal_1:1,' + ',Getal_2:1,' = ',Som:1);
     Writeln;
   END.             (* hoofdprogramma *)

Jeroen 'PASCAL is leuk' Smael

P.S. (1) Veel plezier met het uitpluizen van beide programma's. (2) Om beide programma's (uberhaupt elk PASCAL-programma) te compileren heb je een PASCAL-compiler nodig. ik vertrouw er echter op dat iedereen wel zoiets thuis heeft liggen (op een oude floppie). (3) Voor de echte freaks : Ik behandel alleen standaard PASCAL. Het is namelijk een kwestie van een paar functies bijleren als je overstapt van PASCAL naar TURBO PASCAL.